Tudalennau newydd ar gael! Chwiliwch Powys neu Teifi i weld hanes diddorol Castell Powys a Castell Aberteifi

Adeiladodd Roger Mortimer de Chirk, Castell y Waun yn 1295 fel darn o gylch o gestyll Edward y cyntaf a’r ol ei ymosodiad a’r Gymru yn 1277. Yn wahanol I rhan fwyaf o’r cestyll eraill yn y cylch fel Castell Conwy, Castell Caernarfon, Castell Fflint a Castell Dinbych, ni chafodd Castell y Waun ei ddefnyddio yn dim o gwrthryfelau llwyddianus y Gymraeg. Yr unig rhyfel roedd y castell yn ddarn o oedd rhyfel cartref Lloegr ble cafodd y castell ei chipio gan Thomas Booth ond wedyn cafodd hi ei gymyd yn ol. Blynyddoedd cyn hyn, yn 1593, cafodd y castell ei brynu gan Sir Thomas Myddelton ac arhosodd berchennogwyr y castell yn ei deulu am canoedd o flynyddoedd.

 

 

Yn ystod yr 20fed ganrif cafodd y castell ei ddefnyddio am lawer o bethau gwahanol yn cynnwys ffilmio’r ffilm ‘Victory and Peace’ yn 1918 a fel cartref I ffoaduriaid yn ystod yr ail rhyfel byd. Daeth teulu Myddelton I fyw yn ol yn y castell ar ddiwedd y rhyfel ac arhosodd nhw yna tan 2004! Mae hyn yn meddwl arhosodd y castell yn y teulu am bron i 400 o flynyddoedd (heb gynnwys yr ambell gyfnod cafodd berchenogaeth ei symud dros dro). Yn 1981 cafodd ‘National Trust’ berchenogaeth o’r castell. Heddiw mae o’n safle ymwelwyr poblogaidd iawn gyda castell prydferth a gerddi hardd I ddangos.